Kanser, dünyada ve ülkemizde sebebi bilinen vefatlar ortasında kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer alıyor.

Kanserin bu kadar yaygınlaşmasının sebepleri ortasında artan gerilim, tütün ve alkol tüketimi, yanlış beslenme, işlenmiş besinler, endüstrileşmenin getirdiği hava kirliliği bulunuyor. Bilhassa 50 yaş altı kanser hadiselerinin son 30 yılda daha da arttığı biliniyor.

Bu nedenle Z nesli olarak da bilinen kitle için kanserle uğraş büyük kıymet taşıyor. Kanserle gayretin yolu ise şuurlu beslenme ve tarama programlarından geçiyor. Medicana Sıhhat Kümesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar ve Doç. Dr. Ozan Akıncı, 1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası’nda kanseri tedbire konusunda değerli bilgiler verdi.

Dünya Sıhhat Örgütüne (DSÖ) bağlı milletlerarası Kanser Araştırma Ajansının (IARC) bu yıl yayımladığı rapora nazaran, 2022’de 20 milyon yeni kanser hadisesi görülmüşken, sistemsiz beslenme, tütün eserleri kullanımı, hareketsizlik, gerilimle birlikte bu sayıların artacağı iddia ediliyor. Dünya genelinde 2050’de 35 milyondan fazla yeni kanser olayının olacağı öngörülürken, 2022’deki kestirimi 20 milyon hadiseye oranla yüzde 77’lik artış yaşanması bekleniyor. Halbuki gerçek beslenmek, etkin kalmak ve sigara içmemek üzere sağlıklı seçimler yaparak kanser riskini azaltmak mümkün oluyor. Bunun yanında muhakkak kanserlerin erken tespit edilmesinde önerilen pek çok tarama usulleri bulunuyor.

Teknoloji bağımlılığı da kanser gelişmesinde rol oynuyor

Medicana International İstanbul Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar, kanserle uğraşta gerçek ve şuurlu beslenmenin, antrenmanın, gerilimden uzak durmanın, tütün eserlerinin kullanımının sonlandırılmasının kıymet taşıdığına dikkat çekerek, “Günümüz dünyasında ömür mühleti uzamıştır. Artık 65-70 yaş ortası bireyler orta yaş kümesinde yer almaktadır. Hayat müddetleri uzadığı, günümüz tarama formüllerinin de gelişmesiyle birlikte kanser görülme oranları artmaktadır. Fakat kanser görülme sıklığı yalnızca orta ve ileri yaş bireylerde değil gençler ortasında da yaygınlaşmaktadır. Kanserde istikrarsız ve sıhhatsiz beslenme, tütün eserleri kullanımı, hareketsizlik, obezite, doğal eserler tüketmeme, hava kirliliği, teknoloji bağımlılığı, çağdaş yaşama bağlı gerilim artışı da rol oynamaktadır” dedi. 

Korunmak için Akdeniz diyeti

Kanser riskini azaltmada bilhassa beslenmenin ehemmiyet taşıdığını söyleyen Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar, “Vücuttaki tüm hücrelerin, buna kanser hücreleri de dahil temel güç kaynağı şekerdir. Yani hücrelerin temel işlevlerini sürdürebilmesi için şeker mecburidir. Her bedende kanser hücresi bulunmaktadır. Fakat kanserli hücreler süratli büyüyüp çoğaldıkları için olağan hücrelerden daha fazla şeker kullanırlar. Ayrıyeten çok şeker tüketiminin neden olduğu yağlanma ve obezite, kanseri de tetiklemektedir. Bu nedenle beslenmede şeker istikrarlı ölçüde tüketilmeli, şeker gereksinimi porsiyon denetimli bir halde meyve ve sebzelerden karşılanmalıdır. Bunun yanında doğal beslenme değer taşımaktadır. Akdeniz diyeti beden için en uygun beslenme çeşididir. Trans yağlar yerine zeytinyağı tüketilmelidir. Sebzeler haşlama, fırın, buhar üzere sağlıklı prosedürlerle pişirilmelidir. Haftada en az 2-3 defa balık tüketilmeli ve kızartma yapılmamalıdır. Kırmızı et yenecekse mangal ve kızartma çeşidinde usuller tercih edilmemelidir. Konserve yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Zerzevat ve meyveler de mevsiminde tüketilmelidir” biçiminde konuştu.

Tedaviler kesinlikle kurulla belirlenmeli

Kanserde birçok tedavi yolunun bulunduğunu tabir eden Prof. Dr. Sarıyar, “Cerrahi, medikal onkoloji ve radyasyon onkolojisi alanındaki gelişmelerle tedaviler yürütülmektedir. Kanser tedavisi ekseriyetle kanser hücrelerini öldürmek için uygulanan radyoterapi, kemoterapi, ilaçlar, cerrahi formüller, hormon tedavisi, immunoterapi ve ömür üslubunda yapılacak birtakım değişiklikleri içermektedir. Tedaviler tam teşekküllü merkezlerde, kurulan kurullarla planlanmalıdır. Son yıllarda girişimsel radyoloji prosedürleri de tedavilerde kullanılmaktadır” diye görüş verdi.

Tedavide sıcak kemoterapi de kullanılıyor

Prof. Dr. Muzaffer Sarıyar, yakın bir geleceğe kadar karın içine yayılmış kanserlerin tedavi edilemeyeceği görüşünün mevcut olduğunu anımsatarak, lakin sitoredüktif cerrrahi ve ısıtılmış karın içi kemoterapi usullerinin ilerlemiş karın içi kanserlerde arternatif cerrahi tedavi metodu olarak yerini aldığını bildirdi.

Türkiye’de sayılı merkezde uygulanan sıcak kemoterapi tedavisinin kanser hastalarına daha uzun bir hayat bahtı sunduğunu aktaran Sarıyar, “İlerlemiş kanser hastalarının yeni umudu olan bu tedavi prosedürüyle (Isıtılmış Karın İçi Kemoterapi/Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy-HİPEK) kanserlerin değerli bir oranına teşhis konabiliyor” sözünü kullandı. Prof. Dr. Sarıyar, bu metodun birinci kere teşhis edilmiş ve ameliyat olmamış ileri evre kanserlere uygulanabildiği üzere, daha evvel ameliyat olmuş fakat tekrar etmiş kanserlere de uygulanabildiğini söz etti.

50 yaş altı hadiseler son 30 yılda arttı

Medicana International İstanbul Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Doç. Dr. Ozan Akıncı ise, kanserin global ölçekte giderek artan bir ivme ile yaygınlaşmakta olduğunun altını çizerken, “Bu artışta artan gerilim, anksiyete, tütün ve alkol tüketimi, hareketsizlik, obezite, radyasyon, GDO’lu ve hormonlu besinler, tarım ilaçları ve endüstrileşmenin getirdiği hava kirliliği en değerli tetikleyici ögeler olarak göze çarpmaktadır. 50 yaş altı kanser hadiseleri son 30 yılda daha da artmıştır. Dünya Sıhhat Örgütü’nün bilgilerine nazaran ülkemizde 50 yaş altı kanser olayı oranı yüzde 66’dır. Bu önemli oranı göz önünde bulundurursak Z neslinin kanserle çabası daha da ehemmiyet kazanmaktadır” dedi. 

Kanser gerçeğinin farkına varılmalı

Dünya genelinde her 5 şahıstan 1’inin hayatı boyunca en az bir kere kansere yakalandığını belirten Doç. Dr. Ozan Akıncı, “2022’de tüm dünyada yıllık 20 milyon yeni olay ve 9.7 milyon kansere bağlı vefat gelişmiştir. Bu bilgilere bakılarak 2050’de yüzde 77’lik bir artışla 35 milyondan fazla yıllık yeni kanser olayı gelişeceği öngörülmektedir. Bu tabloda endüstrileşmenin ve risk faktörlerinin tetiklemesiyle daha da dramatik hale gelebileceği varsayım edilmektedir. Bu nedenle tedbir alınmalıdır. Kanserle çabada tam muvaffakiyet lakin ona neden olan faktörlerden kaçınmakla mümkündür. Kanseri erken kademede fark etmek yahut tespit etmek kanseri tam yenebilmek için çok kıymetlidir. Kanser gerçeğinin farkında olarak risk faktörlerini değiştirmek yararlı olabilmektedir. Ancak daha güçlü olunabilecek bir bahis da tarama testleridir. Göğüs, akciğer, kolon, mide, prostat ve rahim ağzı kanserlerine karşı kesinlikle uygun vakitte hekimimiz ile iş birliği içinde tarama testlerini yaptırmak değer taşımaktadır” biçiminde konuştu.

Kanserde motivasyon önemlidir

Hastaların tarama testleriyle birlikte teşhis konulduktan sonra negatif his durumuna girebildiklerine değinen Doç. Dr. Akıncı, “Moral ve motivasyon tedavi sürecinde hastalar için en kıymetli destektir. Ailelerinin ve sevdiklerinin yanlarında olduğunu görmek onları kansere karşı da daha güçlü kılmaktadır. Bununla bir arada hasta-hekim iş birliğinin ve inanç hissinin da bu süreçlerin en değerli motivasyon kaynağı olduğunu söylemek mümkündür” diye konuştu. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı