Çeşitli yollarla besinlere bulaşan bu zehirli husus, insanlarda kansere neden olabiliyor. Karaciğer kanserine yol açabilen aflatoksin unsurunu azaltıp, kansere karşı tedbir almak için besinlerin gerçek formda depolanması, işlenmesi ve tüketilmesi gerekiyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Prof. Dr. A. Emre Yıldırım, aflatoksinlerle ilgili bilgi verdi.
Sıcak ve nemli ortamlar mantar için bulunmaz fırsat!
Aflatoksinler aspergillus bir küf çeşidi olarak üretilen, çeşitli yollar ile besinlere bulaşan ve maruz kalan insanlarda kansere neden olan zehirli bir unsurdur. Olağanda toprakta bulunur fakat hasat öncesinde yahut depolama sırasında besin unsurlarına bulaşıp çoğalabilmektedir.
Aflatoksinler sıcak ve nemli ortamlarda gelişir ve besin hususları üzerinde çoğalabilmektedirler. Sıcak ve nemli ortamlardaki depolama süreçleri değerli üreme alanlarıdır. Pirinç, mısır, buğday, ince ve süpürge darı üzere tahıllar; pamuk, soya fasulyesi, yer fıstığı, ayçiçeği üzere yağlı tohumlar; kırmızı biber, karabiber, kişniş, zerdeçal, zencefil üzere baharatlar; badem, Antep fıstığı, ceviz, Hindistan cevizi, Brezilya cevizi üzere kuru yemişler; süt ve süt eserleri sıklıkla etkilenen besinlerdir. Bunlarla beslenen hayvanların sütünde de tıpkı zehre rastlanabilmektedir. Bu besinler gerçek formda depolanmaz, işlenmez ve tüketilmez ise sıhhat açısından önemli sonuçlar meydana gelebilmektedir. Aflatoksin yüksek dozda maruz kalındığı vakit karaciğer kanserine (Hepatoselüler Karsinom) neden olabilmektedir. İnsanlarda ani zehirlenmeler bildirilmemekle birlikte, karaciğer kanseri için için net olarak tanımlanmış bir kansorejen toksindir.
Hijyen kurallarına uyulması aflatoksini engelliyor
Bizim ülkemiz için mısır, fındık, fıstık, badem, yer fıstığı, buğday pirinç ve bilhassa baharatlar önemli risk oluşturmaktadır. Bizim klâsik mutfağımızın temel taşı olan bu besinlerin hasat, taşıma, depolama ve sürece sırasında başta nem ve sıcaklık olmak üzere hijyen kurallarına uyulması aflatoksinin oluşmasına mahzur olabilmektedir. Böylelikle potansiyel önemli bir karaciğer kanseri etkeni bertaraf edilerek risk azaltılır. Bu nedenle besin üreticilerinin ve tüketicilerinin besinlerini yanlışsız biçimde depolaması, işlenmesi ve tüketilmesi konusunda dikkatli olmaları kıymetlidir.
Hasat sonrasında klasik saklama kaideleri güzelleştirilerek, kuruluk, nem ve su aktivitelerinin ölçülmesi, tarımla uğraşanlara üretim, depolama ve saklama ile ilgili eğitim programlarının verilmesi, gerekli tedbirlerin alınması için zorlayıcı kanun ve kanunların konması, kuraklık ve sel üzere tabiat afetlerinin olabileceği yüksek risk bölgelerinin daima kontrol altında tutulması, tarama ve kolay kantitatif metotların yaygınlaştırılması, devamlı kontaminasyon (bulaşma) görülen bölgelerin ayırt edilmesi bu kanserojen toksin ile ilgili yapılması gereken tedbirlerin başında gelmektedir. Bu önleyici teşebbüsler ve denetlemeler tarım ve besin ile ilgili devlet kurumları tarafında hassasiyetle yapılmaktadır.
Zehirlenme belirtisi olmadan karaciğer kanseri teşhisi ortaya çıkıyor
Yüksek dozda aflatoksine maruz kalan şahıslarda anlık olarak mide bulantısı, baş dönmesi yahut öksürük üzere şikayetler ortaya çıkmamaktadır. Lakin kronik zehirlenme ortaya çıkabilmektedir. Yani hastalar bir anda karaciğer kanseri teşhisi alabilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
News
